Fakansie na Hulanda
Door: LolaJimiJorisMinke
Blijf op de hoogte en volg LolaJimiJorisMinke
11 Juni 2017 | Curaçao, Willemstad
Hoe gaat het met jullie?
Het is hier zondagmiddag 11 juni en we hebben zojuist uitgerekend dat we precies vandaag over 4 weken in het vliegtuig naar Nederland stappen. We zijn dan op een dag na 50 weken niet in Nederland geweest. Vol verwachting klopt ons hart: hoe zal het zijn om jullie allemaal weer te zien? Hoe vinden we het om weer in Nederland te zijn? En... hoe is het om vervolgens weer afscheid te moeten nemen en om daarna weer terug te keren naar ons nieuwe thuis? We gaan het zien... Zeker is dat we er erg veel zin in hebben! Met een aantal van jullie hebben we al afspraken staan maar we zullen ook later of spontaan proberen te plannen. Alleen dat al is enorm wennen en veroorzaakt, ondanks dat we zo uit kijken naar al het weerzien, soms wat weerstand. Hier wordt zelden zo ver vooruit gepland.....:-)
Het wonen hier is op zoveel manieren zo'n verrijkende ervaring. Het onthaasten (we moeten wel, 's ochtends om 06:15 uur kleden we de kinderen aan voor een grote ventilator omdat het zweet anders over je lijf gutst), het loslaten van je fundering en alle tijd met elkaar zijn dingen die hebben we eerder al genoemd.
Maar wat alsmaar niet goed in woorden te vangen is, is hoe de confrontatie met zo'n andere cultuur verloopt. Hoezeer het je bewuster maakt van veel zaken of op zijn minst aan het denken zet. Een cultuur die hele typische Nederlandse dingen heeft (levensmiddelen, veel Nederlanders die hier wonen, Koningsdag, Sinterklaas, horeca en vooral de taal) maar die tegelijkertijd zo ontzettend anders is. Zuid-Amerika meets Nederland; wie kan zich er iets bij voorstellen? En daarbij dan het koloniale verleden. Jaren geleden maar ergens nog steeds zo voelbaar. Wie heeft zich ooit langer dan een paar uur ergens een minderheid gevoeld? Iets dat alle allochtonen en Antillianen in Nederland ervaren, ervaren wij hier iedere dag. Nooit eerder waren we ons zo bewust van onze afkomst. En nooit eerder werden we geconfronteerd met discriminatie op basis daarvan. Wonen in het buitenland maakt chauvinistischer omdat je typisch Nederlandse dingen gaat missen en ze meer gaat waarderen. Het wonen hier maakt je heel bewust van alle mogelijkheden die de mensen in Nederland hebben. Hoe oneerlijk welvaart verdeeld is. Hier en overal ter wereld. Bij veel mensen hier leeft de veronderstelling dat men in Nederland met een gouden paplepel in de mond geboren wordt. Natuurlijk kunnen we nooit begrijpen hoe het is om hier geboren en getogen te zijn. Maar iets meer van de onzekerheid, het minderwaardigheidscomplex, de pijn maar ook de trots die dat bij veel mensen met zich mee brengt snappen we nu wel. In Nederland leeft nauwelijks dat we onderdeel zijn van een Koninkrijk en dat daar nog andere landen en gemeenten bij horen. De (voormalige) Antillen zijn vaker een pijndossier dan dat Nederlanders trots zijn op het feit dat deze kleurrijke en fascinerende (ei)landen ook onderdeel zijn van ons Koninkrijk. Nu we hier wonen valt dat pas echt op. De verkiezingen hier waren groot nieuws maar op het NOS-journaal item 5. Niet gek op zich gezien de grootte (Texel) en hoeveelheid inwoners hier (150.000, vergelijkbaar met Den Bosch). Maar zoals de Belgen een complex hebben t.a.v. de Nederlanders en de Brabanders t.a.v. Amsterdam, draagt dat wel bij aan het gevoel ‘het kleine broertje’ te zijn.
De nieuwe minister-president (Eugene Ruggenaath van de PAR) hier heeft goede ideeën. Gedegen scholing is bijvoorbeeld iets waarin hij veel wil investeren. Hij zal bij de basis(scholen) moeten beginnen. Jaren geleden is besloten om op veel scholen het Nederlandstalige onderwijs te vervangen door onderwijs in het Papiaments. Geschikt lesmateriaal in die taal ontbreekt echter vaak nog. Nederlands krijgen de leerlingen op deze scholen dan vaak pas vanaf groep 5. Een aantal lokale scholen hebben besloten les te blijven geven in het Nederlands. Papiaments is daar juist een bijvak. Deze scholen zijn enorm populair, ze hebben wachtlijsten en je komt er alleen maar op als je je netwerk in zet. Gevolg is dat er op deze scholen veel kinderen uit de hogere sociaaleconomische milieus zitten. Voor deze kinderen was het vermoedelijk al gemakkelijker om in het buitenland te gaan studeren, en doordat ze zo goed Nederlands spreken hebben ze hierin extra voorspong op de kinderen van de Papiamentstalige scholen. Nog grotere verschillen arm en/of lager opgeleid en rijk en/of hoger opgeleid dus. Maar goed, eenmaal aan het studeren in Nederland, Amerika of Zuid-Amerika, keert structureel maar 20% terug naar Curaçao. Een verschijnsel dat ze hier ‘brain-drain’ noemen. En ‘brain-gain’ als iemand wel terugkeert. Ze ervaren dan overigens vaak dat ze minder welkom zijn. En we horen verhalen van mensen die na jaren verblijf in Nederland terug keren. Met het voornemen goed te kunnen doen voor hun thuisland. Maar ze zijn erg ‘ver-Nederlandst’ en hebben veel moeite met hoe veel dingen gaan op het eiland. De corruptie, de vriendjespolitiek, de zelfverrijking, de belastingontduiking, de criminaliteit, het onvoldoende efficiënt werken, de slechtere zorg. Allemaal zaken die uiteraard evengoed in Nederland voorkomen.
Over dat laatste trouwens nog een bizar weetje. De artsen hier staan op de 2e plaats van bestbetaalde artsen ter wereld! En dat terwijl de kwaliteit nog vaak te wensen over laat. En overigens ook heel vaak heel goed is hoor! We hebben een hele fijne huisarts die onlangs een flinke wond op Lola’s voorhoofd keurig heeft dichtgeplakt.
Nouja…. Heb ik genoeg kunnen uitleggen over de confrontatie met de cultuur hier? Nee, bij lange na niet…. Over hoe het is om als Nederlander je Albert Heijn kar vol boodschappen door een Curaçaoënaar naar je auto te laten duwen. Heel gebruikelijk hier. Je bent eerder onbeschoft als je het weigert. Minke deed eerder enorm haar best om deze jongens te woord te staan en naast ze te lopen in plaats van voor op. Tot ze zich realiseerde dat ze vaak helemaal niet op een praatje zitten te wachten en tot ze zag dat alle Curaçaoënaars ook zonder babbeltje voor ze uit lopen. Over waarom iedereen die overweegt hiernaartoe te emigreren en die op social media om tips vraagt, het advies krijgt eerst maar eens de taal te leren. Terwijl je de taal feitelijk niet nodig hebt om uit de voeten te kunnen hier. Naast Nederlands en Papiaments leren de kinderen hier ook Engels en Spaans op school. Hoe kijken we in Nederland tegen een Engelsman of Amerikaan aan die de Nederlandse taal niet leert? Nouja, bewustwording en stof tot nadenken zeiden we al…….;-)
Over de taal nog even dit: we hebben les 10 inmiddels gehad en kunnen steeds iets meer begrijpen en verstaan. De taal is heel fonetisch en er zijn eigenlijk geen vervoegingen van werkwoorden. Veel woorden hebben meerdere betekenissen. Zo betekent het populaire woord ‘dushi’, snoepje, zoetje, schatje, liefje, schattebout, poppedeintje, zoet, lekker, aangenaam, gezellig, knus, zachtaardig, gemoedelijk, lief en fijn. Om woorden kracht bij te zetten herhalen mensen ze vaak 2x. Bij kleuren bijvoorbeeld betekent blou blou hemelsblauw (en het is tevens de naam van een hagedissoort) en kora kora zeg je als je wilt zeggen dat iets knalrood is. Opnieuw bewustwording: wat hebben we veel woorden in de Nederlandse taal! En als wij het leren van deze taal al ingewikkeld vinden, hoe is dat voor anderstaligen die Nederlands proberen te leren? Het is ook erg leuk om alle Nederlandse woorden in deze taal te ontdekken (bijvoorbeeld wablief en jammer, meer uitgesproken als jaammer). Onze lerares is een erg leuke vrouw die ons ook veel over de gebruiken van Curaçao vertelt. Zij is docente op een middelbare scholengemeenschap waar de jongeren onlangs eindexamen Papiaments hebben gedaan. Jongeren mogen dan alle talen woordenboeken gebruiken. Want een woordenboek Papiaments-Papiaments bestaat er (nog) niet.
Tot slot nog: ons eerste afscheidsfeestje is een feit. We gaan langzaam ervaren waarom iedereen dit eiland een duiventil noemt. De 2 beste vriendinnetjes van Jimi gaan (terug) naar Nederland. Ook 2 andere klasgenootjes remigreren. Tot nu toe weerhoudt het ons niet van contact leggen op basis van hoe leuk we mensen vinden. Maar we kunnen ook wel een beetje begrijpen waarom andere mensen afstand houden als ze horen dat je hier maar tijdelijk woont.
Nou lieverds! We zouden bijna zeggen ‘te aworó’ hetgeen ‘tot straks’ betekent. Maar dat is wellicht nog iets te voorbarig….;-) dus zeggen we ‘tot over een aantal weken’: gezellig!
Veel liefs
-
12 Juni 2017 - 10:06
Roland:
Leuk geschreven Mink. Ben blij dat we een dikke week bij jullie op bezoek zijn geweest om wat mee te krijgen van het leven op het eiland. De achtergrondverhalen die Joris met name vertelde zijn echt wel blijven hangen bij me. En in de trainingen die ik momenteel geef aan werkzoekenden kan ik inmiddels enkele 'eiland in de zon'-annecdotes kwijt. In het deel waarden en normen en referentiekader doet het knipperlicht-verhaal het bijvoorbeeld erg goed :-)
Groeten aan Joris en die twee dushi's
-
12 Juni 2017 - 20:08
Andrea:
Hoi Lieverds, wat een duidelijke en indrukwekkende blog. Ik vind het interessant te lezen hoe jullie dit land zien en de cultuur ervaren. Aangrijpend ook.
Ik kan me er, vanuit de Nepalese ervaringen, een voorstelling bij maken waar het gaat om cultuurverschillen. En ja de wereld zou er zoveel mooier uitzien als iedereen even veel welvaart zou mogen ervaren. Dankjewel weer voor het delen. Veel, heel veel zin om jullie weer te gaan zien. Knuffels jullie kant op ......"Te aworo" -
13 Juni 2017 - 12:44
Gerda:
Ha lieverds,
Wat een indrukwekkend lang bericht. Indrukwekkend, niet alleen vanwege die lengte, maar zeker ook vanwege de inhoud. Het valt mij steeds weer op dat jullie, iedere keer dat ik jullie zie of spreek blijk geven van grote betrokkenheid bij jullie omgeving. Jullie verdiepen je er in, voelen je verantwoordelijk, proberen te begrijpen, zijn vol respect voor alles wat anders is en doen zelfs mee met hoe het daar hoort. Daarnaast leren jullie de taal om contact wat beter mogelijk te maken en je nog meer te kunnen verdiepen. Petje af!
Wat me daarnaast overigens steeds weer opvalt is dat jullie "echte" contacten hebben met voornamelijk Nederlanders en dat alle Nederlanders op het eiland überhaupt veel contact hebben met elkaar. Heel logisch allemaal maar het confronteert mij met opvattingen die wij hier in Nederland hebben over integratie en m.n. over al diegenen die niet integreren. Door jullie leer ik zien dat waarheid of noodzaak veel meer ergens in het midden moet liggen.
Enfin, er vallen veel meer reacties te geven, maar ik doe dat liever face-to-face. Kan niet wachten totdat dat zover is!!
Dikke kus voor jullie viertjes. -
13 Juni 2017 - 19:10
Lilian:
Mooi geschreven Minke. Het blijft bijzonder om jullie via deze weg te volgen in alles wat jullie doen, je bent een echte schrijfster :-)
Succes voor jullie allemaal en voor straks een heerlijke vakantie!
Liefs uit Boxtelcity -
18 Juni 2017 - 00:18
Marielle:
Ha lieve jullie!mik lees dit nu pas en verhip, we zijn al een week verder! Nog drie weken dus!!! Ik kijk er ontzettend maar uit, knuffelen!!!!!
Mooie blog schone zusje -
20 Juni 2017 - 21:24
Abi:
.... heel mooi geschreven. Wat al eerder genoemd wordt, super om te horen dat jullie zo enorm betrokken zijn bij jullie omgeving. Het proberen te begrijpen, vol respect en interesse voor de cultuur, de moeilijkheden en de positie van jezelf daarin.
Super leerzaam.
Ik hoop jullie ook even te zien als jullie hier zijn. In ieder geval een heel fijne vakantie x
Reageer op dit reisverslag
Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley